Canada nổi tiếng với những cánh rừng phong lá đỏ tuyệt đẹp. Cũng chính vì thế mà vào mùa thu, vùng đất này chìm ngập trong sắc đỏ rực rỡ của những cánh rừng lá phong đang chuyển màu tạo nên cảnh sắc nên thơ. Không những vậy, những cánh rừng phong đầy ắp nhựa ngọt là nguyên liệu để người dân Canada chế biến nên đặc sản Siro cây lá phong nổi tiếng khắp thế giới.
Cây lá phong đỏ có tên khoa học là “Acer rubrum” thuộc chi Phong. Tên gọi xuất phát từ chính đặc điểm hình thái của cây.
Cây phong là cây thân gỗ, khi còn non có vỏ mịn, thân màu xám trắng. Cây phong lá đỏ càng lâu năm thì thân trở nên sẫm màu và xù xì hơn, có thể có vảy trên bề mặt.
Mỗi cây có chiều cao từ 10-40m phân bổ ở vùng Đông Bắc Mỹ là chủ yếu. Các loài khác là cây bụi cao khoảng 2-10m với thân cây chia nhánh nhỏ ngay từ mặt đất phân bổ chủ yếu ở các nước Đông Bắc Á.
Lá của cây phong đỏ có 3 đến 7 thùy. Khoảng cách giữa các thùy nông và sắc nét. Ban đầu lá có màu xanh lục ở mặt trên, mặt dưới màu trắng có lông tơ. Viền thùy lá có răng cưa bao quanh, đầu lá nhọn. Cuống lá thường có màu đỏ và dài tới 10cm.
Đặc điểm chung của các loài cây phong này là lá màu xanh vào mùa hè sẽ chuyển sang màu vàng, cam, đỏ rất rực rỡ và bắt mắt vào mùa thu, rụng lá vào mùa đông và ra hoa kết quả vào mùa xuân.
Hoa có màu đỏ hoặc cam mọc thành chùm và rũ xuống. Hoa cây phong lá đỏ có cấu trúc khá đặc biệt: có cây phong chỉ toàn hoa đực, có cây phong chỉ toàn hoa cái và cũng có cây phong có cả hoa đực và hoa cái. Tuy nhiên, giới tính của hoa không phải là điều kiện quyết định khả năng sinh trưởng của cây.
Khoảng 4 năm tuổi có thể sử dụng hạt cây phong lá đỏ để làm giống, quả phong (hay còn gọi là phím phong) thường chín vào cuối hè, hạt cây phong cũng có màu đỏ.
Thực chất, cây lá phong có nguồn gốc tại Châu Á. Với sự phát triển đa dạng, giống cây phong này hiện nay trên thế giới có khoảng 150 loại phong khác nhau. Trong tổng số 150 loại phong đó, thì chỉ có khoảng 13 loại phong du nhập sang được Bắc Mỹ mới có thể phát triển và sinh trưởng tốt. Đất nước Canada thuộc khu vực Bắc Mỹ, được coi là vùng đất của lá phong. Bởi, có 13 loài phong có thể phát triển được ở Bắc Mỹ thì có đến 10 loại sinh sống và phát triển tốt tại Canada. Có lẽ vì thế mà nơi đây, cây lá phong được trồng khắp nơi trên đất nước này.
Tại Canada, không chỉ có những khu rừng ngập tràn cây lá phong, mà những con đường, những làng quê, những nơi ngóc ngách… đâu đâu cũng thấy sự hiện diện của loài cây này. Có thể nói, Canada chính là quê hương và miền đất hứa của cây phong. Theo số liệu thống kê, số cây phong được trồng trên lãnh thổ Canada chiếm khoảng 65% trong tổng số diện tích rừng của cả nước. Đưa quốc gia này trở thành quốc gia có nhiều cây phong nhất trên toàn thế giới, bởi thế mà Canada được mệnh danh là “xứ sở lá phong”.
Cây phong lá đỏ là cây bóng mát phổ biến, được sử dụng phổ biến trong trang trí cảnh quan bởi sắc hoa và lá đặc biệt, tạo điểm nhấn cho cảnh quan. Cây đặc biệt thích hợp làm đường viền và trang trí lối đi vì bộ rễ nhỏ gọn, không xâm lấn. Trang trí sân vườn biệt thự, nhà phố. quán cafe, nhà hàng,… tạo vẻ đẹp rất bắt mắt. Trong nghệ thuật Bonsai, cây phong lá đỏ là loài cây quý dễ tạo hình. Hơn thế nữa, các chế phẩm từ cành và lá của cây phong lá đỏ được sử dụng như một phương pháp điều trị các loại bệnh như: Thúc đẩy lưu thông khí huyết, giảm đau, giải độc và loại bỏ mụn nhọt, trị mụn lưng,… Đặc biệt, tại Canada, ứng dụng lớn nhất của cây lá phong là tạo nên một loại Siro vô cùng đặc biệt, hấp dẫn và bổ dưỡng. Siro cây lá phong chính là thương hiệu của đất nước Canada. Hiện nay, 85% Siro cây lá phong trên toàn thế giới được Canada cung cấp. Đây chính là sự thành công, sự quảng bá hình ảnh làm nên thương hiệu của quốc gia này.
Loại Siro đặc biệt này được chiết xuất từ nhựa cây lá phong. Để cho ra được những giọt Siro thơm ngon, ngọt ngào người ta phải chăm sóc cây rất kỹ, đảm bảo cho cây phong sinh trưởng lâu dài. Mỗi lần chiết, họ chỉ chiết từ mỗi cây khoảng 1-1,5 lít nhựa, tương đương chưa đến 1/10 lượng đường của cây.
Trong tất cả các cây, đường luôn có mặt tự nhiên. Đường thực vật chính là một sản phẩm của sự quang hợp xảy ra khi ánh nắng mặt trời tiếp xúc với lá của cây. Sucrose là loại đường phổ biến nhất được tìm thấy trong Siro cây lá phong (ít nhất 66% của lượng đường trong Siro cây lá phong phải là sucrose để nó được coi là tinh khiết). Đường tổng hợp trong cây được sử dụng như một nguồn năng lượng cho sự tăng trưởng của cây và được lưu trữ thường là ở rễ. Trong hầu hết các cây, đường không thể dễ dàng chiết xuất được từ rễ, cuống lá (như các cây mía đường) mà không cần trải qua quá trình cơ học và hóa học. Nhưng trong trường hợp của cây phong, nhựa được dễ dàng thu hoạch.
Theo các nhà sản xuất của Siro cây lá phong: Một cây cho năng suất nhựa sẽ giống như một người hiến máu. Cả hai đều có một số để phụ tùng. Đường làm bằng lá cây phong trong suốt mùa hè được lưu giữ trong rễ, sau đó trong những tháng mùa đông, họ sẽ khoan một cái “vòi” vào chính thân cây và đính kèm với vật dụng để hứng nhựa. Mục đích của việc làm này là để hứng được số nhựa chảy ra từ chính cây phong. Cách làm này cũng có phần hơi giống của người Việt lấy mủ cao su.
Nhựa cây phong được cho là tốt khi được thu hoạch vào khoảng cuối tháng 3 đến đầu tháng 4, với thời tiết lạnh về đêm và ấm vào ban ngày. Khi lấy đúng thời điểm này, nhựa cây phong sẽ mang lại hương vị đặc trưng nhất, đặc trưng rất Canada mà không đâu có được. Đó là tất cả một quy trình sản xuất Siro cây lá phong. Một đợt thu hoạch thường kéo dài 4-6 tuần, và phải mất 40 gallon nhựa để làm ra 1 gallon Siro cây lá phong.
Màu sắc của Siro cây lá phong cũng không cố định một màu, bởi tùy vào từng thời điểm lấy nhựa thì màu sắc sẽ khác nhau cụ thể: Nếu lấy nhựa vào đầu mùa, màu của Siro sẽ trong suốt và có vị ngọt nhẹ. Nhưng càng về sau màu của Siro sẽ đậm lên. Tức là, mức độ đậm hay nhạt ấy bị ảnh hưởng bởi chính thời gian và tất nhiên càng về sau vị ngọt của nó cũng có phần đậm đà hơn.
Chất lượng Siro cây lá phong tại Canada luôn được đánh giá cao với vị ngọt dịu nhẹ tự nhiên tựa như mật ong nhưng không quá gắt. Với hương vị thơm ngon, đặc trưng này, Siro cây lá phong được dùng để làm nguyên liệu trong các loại bánh như: Pancake, Crepe, Waffle,…; Siro cây lá phong cũng thường được phết lên các món nướng.
Bên cạnh Siro truyền thống còn có rất nhiều sản phẩm khác được chế biến từ Siro cây lá phong như: đường, bơ, kẹo và hàng loạt các mặt hàng có thành phần Siro cây lá phong như ngũ cốc, sữa chua và nhiều loại sản phẩm khác được tiêu thụ tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Với hương vị đặc trưng của Siro cây lá phong, chắc hẳn sẽ luôn làm hài lòng những thực khách. Nếu có cơ hội du lịch Canada, du khách đừng quên thưởng thức Siro cây lá phong – đặc sản ngọt ngào của vùng đất này nhé!
